Phương Pháp Dạy Học Tích Cực Mang Lại Hiệu Quả Cao

Phương pháp dạy học tích cực đã và đang ứng dụng rộng rãi trên cả nước và các quốc gia trên thế giới. Phương pháp này thúc đẩy sự sáng tạo, tính chủ động, sự tích cực của học sinh từ đó mang lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy và học tập. Cùng E-Pro tham khảo các phương pháp dạy học tích cực mang lại hiệu quả cao trong bài viết dưới đây.

Phương pháp dạy học tích cực là gì? 

Phương pháp dạy tích cực là phương pháp dạy mà ở đó giáo viên sẽ đưa ra các gợi ý mang tính gợi mở để cho học sinh thảo luận và tự đưa ra kết quả cuối cùng. Khi ấy, sẽ phát huy khả năng sáng tạo, sự chủ động và tính tích cực của người học. Tuy nhiên, cách dạy học tích cực lại yêu cầu giáo viên phải là người có trình độ chuyên môn cao, kiến thức đủ sâu, bản lĩnh mà phải thật sự tận tâm, nhiệt thành trong công việc. 

Những ưu điểm khi áp dụng phương pháp dạy tích cực

Dạy học tích cực mang lại nhiều lợi ích cho cả người dạy và người học, một số ưu điểm khi áp dụng  phương pháp dạy học tích cực là:

Trong vai trò giáo viên 

Nhờ phương pháp này, bài giảng trở nên ý nghĩa và sinh động hơn. Nhưng vì phương pháp này là khó để thực hiện, nên giáo viên cần đầu tư nhiều thời gian, chất xám để thiết kế bài giảng. Chính vì vậy, trình độ của thầy cô sẽ tăng lên đáng kể và dễ dàng thích nghi với nhiều đổi mới trong giáo dục.

-> Tham khảo: Các hệ thống quản lý học tập LMS phổ biến nhất hiện nay

Trong vai trò học sinh 

Với phương pháp này, học sinh sẽ được chia sẻ kiến thức không chỉ từ thầy cô mà còn từ bạn bè trong lớp, từ đó chủ động và tích cực hơn trong việc học. Ngoài ra còn, kích thích khả năng sáng tạo vì ở đó học sinh sẽ được phép thoải mái sáng tạo, giúp trí tưởng tượng và khối kiến thức được mở rộng ra. Bên cạnh đó, học sinh còn ghi nhớ bài giảng lâu hơn vì đã tự mình nghĩ ra và đã áp dụng vào việc học.

Những phương pháp dạy học tích cực đang được áp dụng hiện nay 

Hiện nay có rất nhiều phương pháp dạy học tích cực mang lại kết quả tốt, cùng E-Pro điểm qua những phương pháp dạy học phổ biến sau:

Dạy học theo nhóm 

Ở đây thầy cô sẽ chia lớp thành nhiều nhóm khác nhau, đưa ra mỗi nhóm một chủ đề và yêu cầu thảo luận trong một khoản thời gian. Các em sẽ được thảo luận vấn đề được giao và trình bày trước lớp kết quả của nhóm. Thầy cô có thể giám sát khả năng làm việc nhóm, khả năng trình bày và trả lời câu hỏi của các thành viên.

• Ưu điểm: Giúp phát huy tinh thần làm việc theo nhóm, cải thiện khả năng giao tiếp và tinh thần trách nhiệm của học sinh. Ngoài ra, còn giúp mỗi thành viên trong nhóm hiểu sâu hơn về kiến thức và vấn đề được giao.
• Nhược điểm: Năng lực giữa các thành viên khó đồng đều, nếu phần thảo luận nhóm kém hiệu quả thì chất lượng buổi học cũng không hiệu quả.

Phương pháp áp dụng trò chơi 

Phương pháp này lồng ghép trò chơi vào bài học giúp giải quyết vấn đề nào đó. Đây được xem như một phương pháp dạy học mới mẻ, giúp tăng hứng thú và kích thích học sinh tìm hiểu thêm về vấn đề được giao.

• Ưu điểm: Không tiêu tốn nhiều thời gian, dễ kích thích không khí, sự hiếu thắng của học sinh và giúp học sinh tìm tòi kiến thức bài học sâu hơn. 
• Nhược điểm: Khó kiểm soát độ đồng đều của học sinh, dễ gây gây ồn ào, mất trật tự lớp học. 

Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình 

Ở phương pháp này, giáo viên sẽ kể chuyện hoặc cho học sinh xem hình ảnh, video, nghe đoạn âm thanh, minh hoa. Sau đó, đưa ra vấn đề để học sinh nghiên cứu, suy ngẫm tự tìm ra câu trả lời và ý nghĩa của nó. 

• Ưu điểm: Gây hứng thú trong việc động não, nâng cao khả năng tư duy của học sinh.
• Nhược điểm: Hình thức cồng kềnh cần nhiều thiết bị, đồ dùng phụ trợ, tốn nhiều thời gian để thực hiện.

-> Tham khảo: Top 10 phần mềm quản lý trường học tốt nhất thị trường

Phương pháp dạy học tích cực theo các dự án 

Theo kinh nghiệp dạy học tích cực của E-Pro thì phương pháp dạy học theo dự án đòi hỏi học sinh phải thực hiện chuỗi nhiệm vụ theo nhóm gắn liền với kiến thức thực tế. Nhiệm vụ tìm này bao gồm lập kế hoạch, đánh giá kết quả và thực hiện nội dung dự án. 

• Ưu điểm: Giúp học sinh tìm hiểu sâu rộng hơn đồng thời tăng khả năng ghi nhớ kiến thức bài học. Phát huy mạnh mẽ tính tự lực cá nhân trong tập thể nhóm.
• Nhược điểm: Khó tổ chức cũng như khó đồng nhất quan điểm giữa cá nhân và tập thể nhóm. Vì đây là phương pháp cần tính tự lực cao nên chỉ cần một thành viên trong nhóm vô trách nhiệm thì chất lượng bài tập nhóm sẽ ảnh hưởng và không có kết quả cao.

Phương pháp đóng vai 

Ở phương pháp này người học sẽ tiến hành diễn tập thử một số cách ứng xử trong tình huống giáo viên đưa ra.

Các bước thực hiện như sau, giáo viên sẽ chọn chủ đề, chia nhóm, đưa ra tình huống và yêu cầu thời gian, phân vai cụ thể. Sau đó, các nhóm tiến hành thảo luận, bàn bạc về nhiệm vụ được giao và lần lượt diễn phân vai theo đúng thứ tự. Cuối cùng, giáo viên sẽ đánh giá và đưa ra nhận xét để học sinh biết và nắm được đâu là cách ứng xử phù hợp, đúng với tình huống được đưa ra.

• Ưu điểm: Giúp cải thiện khả năng mềm, giao tiếp của học sinh, giúp học sinh có thái độ tốt trong học tập và cuộc sống.
• Nhược điểm: Đòi hỏi sự hợp tác của các thành viên trong nhóm, khó tiến hành thực hiện nếu học sinh không hợp tác

Phương pháp giải quyết vấn đề

Ở phương pháp này thầy cô sẽ đưa cho mỗi nhóm một chủ đề để thảo luận. Sau đó, nhóm sẽ thảo luận với nhau và trình bày kết quả đã thảo luận trước lớp theo yêu cầu của giáo viên. 

• Ưu điểm: Cải thiện khả năng giao tiếp, tinh thần trách nhiệm, khả năng làm việc nhóm của cá nhân. Tăng phản xạ và khả năng giải quyết vấn đề của các thành viên.
• Nhược điểm: yêu cầu sự tập trung, năng động, chủ đồng đóng góp của học sinh, có kiến thức đời sống để tiếp thu nhiều luồng ý kiến từ học sinh.

Phương pháp dạy học theo góc 

Phương pháp yêu cầu học sinh phải thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau với quy mô trong lớp học. Giúp đa dạng được phong cách học tập, học sinh sẽ dễ dàng lựa chọn phong cách học của riêng mình. Từ đó, tăng cường khả năng sáng tạo, xây dựng môi trường để phát triển nhân cách cho học sinh cũng như tăng khả năng đọc hiểu được các vấn đề của giáo viên.

Một số kỹ thuật dạy học tích cực mang lại hiệu quả cao nhất 

Để việc dạy học tích cực mang lại hiệu quả cao nhất, mời bạn tham khảo một số kỹ thuật sau đây:

Kỹ thuật “Chia sẻ nhóm đôi” hay là Think, Pair, Share 

Kỹ thuật “chia sẻ nhóm đôi” được giới thiệu lần đầu bởi giáo sư Frank Lyman – Đại học Maryland năm 1981, nguyên lý là làm việc thành nhóm đôi, qua đó phát triển năng lực tư duy từng cá nhân. Thay vì sử dụng những dụng cụ hỗ trợ, thì học sinh sẽ được phát triển kỹ năng nghe và nói của mình.

• Ưu điểm: Học sinh biết lắng nghe và hiểu ý của bạn cùng nhóm hơn, để cả 2 cùng phát triển và trả lời những câu trả lời tốt nhất.
• Nhược điểm: Học sinh dễ nói chuyện riêng với nhau, dẫn tới mất tập trung

Kỹ thuật dạy học tích cực Kipling

Kỹ thuật dạy học này thường được sử dụng trong trường hợp cần có thêm ý tưởng mới, xem xét thêm nhiều khía cạnh của một vấn đề để chọn lựa ý tưởng phát triển what, where, when, who, why, how.

• Ưu điểm: Không tốn nhiều thời gian mà vẫn mang tính logic cao, có thể áp dụng cho nhiều tình huống với nhiều đối tượng học sinh khác nhau.
• Hạn chế: Dễ tạo cho học sinh cảm giác khó chịu, dễ dẫn đến tình trạng mỗi người mỗi ý và hạn chế sự phối hợp giữa các thành viên trong nhóm.

Kỹ thuật dạy học thông qua sơ đồ tư duy Mindmap

Kỹ thuật dạy học bằng sơ đồ tư duy hay Mindmap được đánh giá rất cao. Bởi vì những em học sinh sẽ dùng đến màu sắc cũng như hình ảnh để mở rộng và đào sâu vào kiến thức, ý tưởng để ghi chép lại bài học. Mona eLMS là phần mềm quản lý giáo dục phát triển bởi Mona Media, phần mềm tích hợp đa chức năng, trong đó có chức năng thiết kế bài giảng, tạo sơ đồ tư duy Mindmap hiệu quả giúp học sinh nắm kiến thức nhanh hơn.

Ngoài ra phần mềm quản lý giáo dục Mona eLMS có thể quản lý lớp học, quản lý trường học và quản lý tốt thông tin cá nhân của học sinh và giáo viên,…Liên hệ ngay với Mona để được tư vấn chi tiết.

Thông tin liên hệ:

 

Nền giáo dục nước nhà đang dần đổi từng ngày, vì vậy cả người dạy và người học đều cần áp dụng các phương pháp học tích cực, mới mẻ để phát triển bản thân và thích nghi tốt với đổi mới. Hy vọng qua bài viết này, người đọc có thể hiểu thêm về phương pháp dạy học tích cực và áp dụng hiệu quả. Theo dõi chúng tôi ngay để được cập nhật những tin tức mới nhất về các phương pháp dạy học hiệu quả giúp giáo viên tối ưu thời gian.